Fundacja rodzinna w 2025 roku – czy warto?

Fundacja rodzinna to temat, który nadal jest atrakcyjny pomimo, że od wejścia ustawy o fundacjach rodzinnych minęły ponad 2 lata. Temat jest popularny szczególnie wśród właścicieli firm rodzinnych oraz osób planujących przekazanie majątku kolejnym pokoleniom, a także wśród osób posiadających istotne aktywa będących przedsiębiorcami.

Nowe przepisy obowiązujące od 2023 roku otworzyły zupełnie nowe możliwości. Ale czy w 2025 roku fundacja rodzinna nadal się opłaca? Sprawdź, co warto wiedzieć, zanim podejmiesz decyzję.

Fundacja rodzinna – czym właściwie jest?

Fundacja rodzinna to forma prawna istniejąca w polskim systemie prawnym od 2023, która pozwala na zabezpieczenie majątku prywatnego lub firmowego i jego przekazanie następnym pokoleniom w sposób uporządkowany, zgodny z wolą fundatora.

Została wprowadzona głównie z myślą o sukcesji w firmach rodzinnych, a także jako narzędzie do gromadzenia majątku rodzinnego i zarządzania nim.

Co daje fundacja rodzinna?

• Ochronę majątku – majątek wniesiony do fundacji jest oddzielony od majątku prywatnego fundatora.

• Kontrolę nad przekazywaniem majątku – fundator może dokładnie określić zasady wypłat, zarządzania i dziedziczenia.

• Korzyści podatkowe – pod pewnymi warunkami wypłaty dla beneficjentów mogą być zwolnione z podatku dochodowego.

• Stabilność na pokolenia – fundacja może funkcjonować przez wiele lat, zgodnie z wolą fundatora, bez wpływu zmian właścicieli czy problemów w rodzinie.

Fundacja rodzinna w 2025 – co się zmieniło?

Od wprowadzenia ustawy w 2023 roku obserwujemy dynamiczny rozwój tej formy prawnej i duże zainteresowanie – do końca listopada 2024 zarejestrowano ponad 1.700 takich podmiotów.

Przepisy formalnie nie uległy istotnej zmianie, jednak praktyka – w szczególności podatkowa – jest coraz lepiej znana dzięki licznym wydanym interpretacjom indywidualnym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Możliwe zmiany przepisów – podejście organów podatkowych

Choć żaden projekt nowelizacji nie został oficjalnie opublikowany, Ministerstwo Finansów zapowiadało pod koniec 2024 roku zmiany przepisów regulujących fundację rodzinne.

Projekt ostatecznie nie został opublikowany, na co mogły mieć wpływ krytyczne stanowiska środowiska biznesowego.

Jednak w stanowiskach Szefa Krajowej Administracji Skarbowej skutkującym odmową wydawania opinii zabezpieczającej (np. ws. DKP1.8082.7.2023) możemy zauważyć, zaostrzenie stanowiska w przypadkach, gdy fundacje są wykorzystywane niezgodnie z ideą długoterminowego wykorzystania majątku.

Warto mieć świadomość, że otoczenie prawne fundacji rodzinnej może się zmienić. To istotny czynnik przy podejmowaniu decyzji o założeniu fundacji – szczególnie w przypadku długofalowego planowania sukcesji.

Co może robić fundacja rodzinna?

Choć głównym celem fundacji rodzinnej jest ochrona i przekazanie majątku rodzinnego, przepisy dopuszczają również prowadzenie ograniczonej działalności gospodarczej.

Fundacja może prowadzić działalność w zakresie m.in.:

• zbywania mienia (o ile mienie nie zostało nabyte tylko w celu zbycia)
• najmu, dzierżawy i udostępniania składników majątku,
• przystępowania do spółek, funduszy i innych jednostek gospodarczych;
• udzielania pożyczek beneficjentom i spółkom powiązanym;
• nabywania i zbywania papierów wartościowych i instrumentów finansowych;
• i inne.

Fundacja nie może prowadzić działalności operacyjnej typowej dla firm komercyjnych (np. handel, usługi, produkcja przemysłowa). Działanie poza ustawowym katalogiem wiąże się z sankcjami – przede wszystkim podatkowymi.

Jak wygląda opodatkowanie fundacji rodzinnej?

Brak bieżącego CIT

Fundacja rodzinna nie płaci podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) od zgromadzonego majątku ani od jego pomnażania – dopóki nie wypłaca świadczeń lub nie zostaje rozwiązana.

Opodatkowanie wypłat dla beneficjentów

• 15% CIT – gdy beneficjent należy do tzw. grupy zerowej (małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie).
• 15% CIT + 15% PIT – w osób nie wchodzących do tzw. grupy zerowej.

Sankcyjne opodatkowanie

W przypadku, gdy fundacja prowadzi działalność gospodarczą niedozwoloną ustawowo, dochód z takiej działalności podlega sankcyjnemu CIT w wysokości 25%.

To dotyczy np. przypadków, gdy fundacja prowadzi sklep internetowy, świadczy usługi lub wykonuje działalność handlową – co wykracza poza cel sukcesyjny.

Kiedy warto rozważyć fundację rodzinną?

Przedsiębiorcy rodzinni

Jeśli prowadzisz firmę i myślisz o jej przekazaniu dzieciom, fundacja rodzinna może pomóc:

• uniknąć sporów między spadkobiercami,
• zachować ciągłość działania firmy,
• zabezpieczyć majątek firmowy przed prywatnymi problemami rodzinnymi (np. rozwodami, długami).

Osoby z dużym majątkiem prywatnym

Fundacja rodzinna to sposób na:

• zorganizowane przekazanie majątku dzieciom lub wnukom,
• zabezpieczenie przyszłości osób bliskich;
• ustalanie zasad czerpania i podziału korzyści z majątku rodzinnego;
• uniknięcie klasycznych sporów spadkowych.

Podsumowanie: czy warto w 2025 roku?

Jeśli zależy Ci na bezpiecznym przekazaniu majątku i uniknięciu przyszłych konfliktów, fundacja rodzinna może być bardzo dobrą inwestycją. W 2025 roku to rozwiązanie zyskuje coraz większe uznanie wśród świadomych sukcesorów i właścicieli firm. Jednak ze względu na możliwe zmiany legislacyjne oraz ograniczenia w działalności gospodarczej, warto podejść do tematu z rozwagą i skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej.

Zastanawiasz się, czy fundacja rodzinna to odpowiednie rozwiązanie dla Ciebie? Skontaktuj się z naszą kancelarią – pomożemy Ci ocenić ryzyka, korzyści i zaprojektować strukturę fundacji dostosowaną do Twojej sytuacji.